Człowiek

Sceny dramatyczne z życia Człowieka

Sceny dramatyczne z życia Człowieka

Występują: Człowiek i Chór Żeński

Akt I

Człowiek – Opowiem wam swoją Historię.

Chór – Opowie nam Historię.

Człowiek – Od początku znałem tylko Dobro.

Chór – Znał Dobro.

Człowiek – Ale zamarzyło mi się poznać Zło.

Chór – Chciał poznać Zło.

Człowiek – Tak zaczęła się moja Tragedia.

Chór – Zaczęła się Tragedia.

Człowiek – Wygnano mnie w Dziki Kraj.

Chór – Trafił w Dziki Kraj.

Człowiek – Odtąd musiałem się trudzić i pocić.

Chór – Musiał się trudzić.

Człowiek – Ale nic z tego nie miałem.

Chór – Nie miał nic.

Człowiek – Zabiłem więc Brata.

Chór – Zabił Brata.

Człowiek – Nic z tego nie miałem.

Chór – Nadal nic nie miał.

Człowiek – Ale wszyscy się przestraszyli.

Chór – Wszyscy się przestraszyli.

Człowiek – Tak zdobyłem Władzę.

Chór – Zdobył Władzę.

Człowiek – Teraz mogłem założyć Państwo.

Chór – Założył Państwo.

Człowiek – Mogłem panować nad Ludem.

Chór – Zapanował nad swoim Ludem.

Człowiek – Okazało się, że muszę walczyć ze wszystkimi dokoła.

Chór – Walczył ze wszystkimi.

Człowiek – Zabijaliśmy się nawzajem.

Chór – Zabijali się nawzajem.

Człowiek – Ale nic z tego nie powstało.

Chór – Nic nie powstało.

Człowiek – My rabowaliśmy ich, a oni rabowali nas.

Chór – Wszyscy rabowali wszystkich.

Człowiek – A wciąż rodziły się Nowe Pokolenia.

Chór – Rodziły się Nowe Pokolenia.

Człowiek – Tak żyliśmy przez tysiące lat.

Chór – Tak żyli przez tysiące lat.

Człowiek – Jedynym celem było panowanie nad Innymi.

Chór – Panowanie nad Innymi.

Człowiek – Przemijały Pokolenia i Władcy.

Chór – Przemijali Władcy.

Człowiek – Ale cel pozostawał ten sam – Podbój i Rabunek.

Chór – Celem Podbój i Rabunek.

Człowiek – Wczoraj Podbój i Rabunek.

Chór – Podbój i Rabunek.

Człowiek – Jutro Podbój i Rabunek.

Chór – Podbój i Rabunek.

Człowiek – A wszystko to przez tysiące lat.

Chór – To samo przez tysiące lat.

Człowiek – Zbrodnie nad zbrodniami.

Chór – Zbrodniom nie było końca.

Człowiek – Brat zabijał Brata.

Chór – Człowieczy Los.

Akt II

Człowiek – Wreszcie Bóg przemówił do Człowieka.

Chór – Bóg przemówił do Człowieka.

Człowiek – I rzekł – Nie zabijaj.

Chór – Bóg rzekł – Nie zabijaj.

Człowiek – Ale Człowiek nadal zabijał.

Chór – Człowiek nadal zabijał.

Człowiek – Przez tysiące lat zabijaliśmy się nawzajem.

Chór – Brat zabijał Brata.

Człowiek – Boże przykazanie niczego nie zmieniło.

Chór – Nic się nie zmieniło.

Człowiek – Tragedia ciągle trwała.

Chór – Tragedia trwała.

Człowiek – Wreszcie Bóg posłał swojego Syna.

Chór – Syn Boży zstąpił na ziemię.

Człowiek – Przemówił do nas o miłości i pokoju.

Chór – Mówił o pokoju.

Człowiek – Ale zabiliśmy Syna Bożego.

Chór – Ludzie zabili Syna Bożego.

Człowiek – Wszystko miało być po staremu.

Chór – Miało być po staremu.

Człowiek – Ale Syn Boży Zmartwychwstał.

Chór – Syn Boży Zmartwychwstał.

Człowiek – Ludzie się strasznie zdziwili.

Chór – Ludzie się zdziwili.

Człowiek – Zapragnęli odtąd żyć w Miłości i Pokoju.

Chór – Ludzie chcieli żyć w Pokoju.

Człowiek – Otrzymaliśmy Ducha Pocieszyciela.

Chór – Ludzie otrzymali Pocieszyciela.

Człowiek – Żebyśmy zdołali wytrwać w Miłości.

Chór – Wszyscy chcieli Miłości.

Człowiek – Ziemskie Państwo podjęło walkę z Nową Religią.

Chór – Państwo walczyło z Religią.

Człowiek – Jednak Religia zdobyła Państwo.

Chór – Religia zdobyła Państwo.

Człowiek – I zaczęły się Wojny Religijne.

Chór – Wojny Religijne.

Człowiek – Tragedia powróciła od nowa.

Chór – Tragedia powróciła.

Człowiek – I trwa do dzisiaj.

Chór – Tragedia trwa nadal.

Człowiek – Dlaczego Los Człowieka jest taki tragiczny?

Chór – Tragiczny jest Los Człowieka.

Człowiek – Nie potrafimy wyrzec się Zabijania.

Chór – Nie chcemy się wyrzec Zabijania.

Akt III

Człowiek – Człowiek uwierzył w Myślenie.

Chór – Człowiek uwierzył w Myślenie.

Człowiek – To najgorsza rzecz, jaka mi się przydarzyła.

Chór – Myślenie to najgorsza rzecz.

Człowiek – Nie umiem pozbyć się Myślenia.

Chór – Nie umie się pozbyć Myślenia.

Człowiek – Co mam zrobić?

Chór – Nie wie, co robić.

Człowiek – Religia jest oparta na Wierze.

Chór – Religia ma Wiarę.

Człowiek – Ale wiara religijna nie jest myśleniem o Bogu.

Chór – Wiara nie jest myśleniem o Bogu.

Człowiek – Ludzie wolą jednak Myślenie niż Wiarę.

Chór – Ludzie wolą Myślenie.

Człowiek – Nie zdajemy sobie sprawy, czym jest Myślenie.

Chór – Czym jest Myślenie?

Człowiek – To Myślenie zabija Człowieka.

Chór – Myślenie zabija.

Człowiek – Czy możemy przestać myśleć?

Chór – Jak przestać myśleć?

Człowiek – Człowiek musi uwierzyć w siebie.

Chór – Jak uwierzyć w siebie?

Człowiek – Człowiek musi afirmować siebie.

Chór – Jak afirmować siebie?

Człowiek – Trzeba poznać swoją Osobę.

Chór – Jak poznać Osobę?

Człowiek – Trzeba uwierzyć w swoją Osobę.

Chór – Jak uwierzyć w Osobę?

Człowiek – Trzeba nawiązać relacje osobowe z Bogiem.

Chór – Jak nawiązać relacje z Bogiem?

Człowiek – Człowiek musi się zbliżyć do Boga.

Chór – Jak zbliżyć się do Boga?

Człowiek – Musimy wrócić do Boga.

Chór – Jak wrócić do Boga?

Człowiek – Syn Marnotrawny wraca do Ojca.

Chór – Syn wraca do Ojca.

Człowiek – Musimy jak Syn powrócić do Ojca.

Chór – Musimy powrócić do Ojca.

Człowiek – Jeżeli chcemy pokonać Tragedię.

Chór – Jeżeli chcemy pokonać Tragedię.

Człowiek – To musimy powrócić do Ojca.

Chór – Musimy powrócić do Ojca.

Człowiek – Ojciec kocha wszystkie swoje Dzieci.

Chór – Ojciec kocha Dzieci.

Człowiek – Dziecko w potrzebie przychodzi do Ojca.

Chór – Dziecko przychodzi do Ojca.

Człowiek – Ojciec zawsze poda Dziecku rękę.

Chór – Ojciec poda rękę Dziecku.

Człowiek – Biegnijmy jak dzieci do Ojca.

Chór – Biegnijmy do Ojca.

Człowiek – Ojciec Niebieski ma dla nas Łaskę.

Chór – Ojciec ma Łaskę.

Człowiek – Ojciec daje nam Łaskę Zbawienia.

Chór – Daje nam Łaskę.

Człowiek – Zbawienie przychodzi przez Łaskę.

Chór – Zbawienie przez Łaskę.

Człowiek – Łaska wybawia nas z Tragedii.

Chór – Łaska wybawia z Tragedii.

Człowiek – Idziemy do Ojca po Łaskę.

Chór – Idziemy po Łaskę.

Człowiek – Od Boga otrzymujemy Łaskę.

Chór – Otrzymujemy Łaskę.

Człowiek – Z Łaską Bożą pokonamy Myślenie.

Chór – Pokonamy Myślenie.

Człowiek – Z Łaską otrzymujemy Pełnię.

Chór – Wreszcie mamy Pełnię.

Człowiek – Spełniam się jako Osoba.

Chór – Spełnia się.

Człowiek – Jako Osoba mogę wstąpić do Nieba.

Chór – Wreszcie wstąpił do Nieba.

Człowiek – Alleluja!

Chór – Alleluja! Alleluja! Alleluja!

Osobowe działania człowieka /1

OSOBOWE  DZIAŁANIA  CZŁOWIEKA

(Zakazane poglądy)

1.Kim jest człowiek? Człowiek jest osobą.

2.Człowiek jest przede wszystkim osobą.

Jeżeli chcemy prowadzić rozważania na temat człowieka, to należy wyjść od stwierdzenia, że człowiek jest osobą. Inaczej pominiemy najważniejszy element ludzkiego bytu, co zaprowadzi nas na manowce.

3.Człowiek jest osobą. W związku z tym należy jasno określić, czym jest osoba. Otóż osoba ludzka jest podmiotowością istnienia, stanowiącego główną zasadę realności ludzkiego bytu. Realny byt człowieka składa się z aktu istnienia oraz możności istotowej, którą potocznie nazywa się naturą człowieka.

4.Osoba ludzka nie jest więc naturą ani częścią natury człowieka. Trzeba jednak powiedzieć, że osoba jest nierozerwalnie powiązana z naturą, a zwłaszcza z jej sferą duchową (co przedstawimy dalej).

5. Osoba ludzka przyczynuje naszą duchowość, czyli odpowiada za rzeczywisty kształt tej duchowości. Natomiast naszą cielesność kształtuje bezpośrednio podmiotowość życia (również zawarta w istnieniu ludzkiego bytu).

6.Dlatego sensowne jest stwierdzenie, że człowiek jest osobą uduchowioną i wcieloną (ucieleśnioną).

Osobowe działania człowieka /2

7.Takie postawienie kwestii rozumienia człowieka pozwala właściwie ująć zagadnienie duszy i ciała. Otóż osoba oraz życie (moc ożywcza) stanowią dwie rzeczywiste podmiotowości sprawcze, natomiast natura ludzka złożona niejako z duszy i ciała stanowi jedynie dwa podmioty wykonawcze. Oznacza to, że natura nie może działać bez sprawczej aktywności podmiotu osobowego i podmiotu ożywczego. Cała moc sprawcza, jaka przysługuje człowiekowi, jest bowiem zawarta w akcie istnienia, który pochodzi bezpośrednio od Boga w akcie stworzenia człowieka.

8. Rozważania dotyczące ludzkich działań należy więc rozpoczynać od wskazania na aktywność sprawczą osoby i życia.

9. Człowiek jest osobą. Osobę stanowi podmiotowość istnienia. Dzięki temu osoba (jako stwarzana przez Boga) otrzymała odpowiednią moc sprawczą i dlatego mogła przyczynować powstanie sfery duchowej.

10. Natomiast podmiotowość życia również pochodząca bezpośrednio od Boga przyczynuje powstanie naszej cielesności, czyli organizmu żywego.

11. W ten sposób powstaje ludzka natura, czyli możność istotowa bytu ludzkiego. Potocznie mówi się o duszy i ciele. Arystoteles posługiwał się tutaj określeniem forma i materia.

12. W świecie, w jakim żyjemy, obserwujemy ludzkie działania, które przypisujemy oczywiście ludzkiej naturze. Tak to wygląda na pierwszy rzut oka. Można powiedzieć, że obserwujemy ludzką naturę w rzeczywistym działaniu. Dlatego rozważania naukowe skupiają się wyłącznie na działaniach ludzkiej natury.

Osobowe działania człowieka /3

13. Ale już na tym etapie powstaje problem, które działania należy przypisywać duszy, a które ciału. Chociaż najnowsze propozycje naukowe podpowiadają, że wszystkie działania mają źródło w naszej cielesności. Otóż myślenie przypisuje się mózgowi, który powstaje w toku ewolucji, i na tym kończy się wyjaśnienie. Ciekawostka!

14. Trzeba jasno powiedzieć, że działania naszej natury (jako działania naturalne) nie pochodzą z samej natury. Natura ludzka (dusza i ciało) nie jest bowiem głównym sprawcą działania. To nie jest podmiot działający, to jest tylko podmiot wykonawczy. Cała nasze ludzka aktywność rodzi się znacznie głębiej, czyli w samej podmiotowości istnienia. Tylko akt istnienia posiada bowiem moc sprawczą, którą otrzymał od Boga. Natomiast możność istotowa stanowi jedynie możliwość i zdolność do działania. Ona nadaje naszemu działaniu charakter naturalności, czyli określa to działanie treściowo, ale nie sprawczo. Dlatego mówimy o działaniach duchowych bądź cielesnych. (Chodzenie jest działaniem cielesnym, jednak dotarcie do właściwego celu jest już działaniem duchowym.)

15. Tradycyjnie naszej duchowości przyznawano takie działania jak poznanie, chcenie oraz doznawanie przyjemności. Łączono to z trzema władzami duchowymi – umysłem, wolą i uczuciowością. Władze duchowe wyróżnione już przez Arystotelesa były pojmowane jako zdolności do działania (potentiae animae), czyli możności duchowe. Jednak Arystoteles stwierdził, że te władze duchowe (możności) są poruszane przez odpowiednie przedmioty. Jeszcze Tomasz z Akwinu twierdził, że wola jest poruszana przez odpowiednie poznane dobro (bonum conveniens apprehensum). W ten sposób wszystko sprowadzało się do poznania przypisanego umysłowi. Poznający umysł stawał się w ten sposób spiritus movens ludzkiej aktywności.

16. Kiedy jednak poznanie zostało zamienione przez Kartezjusza na myślenie (cogito), wtedy funkcję sprawczą ludzkiego działania przejęło właśnie myślenie. Uznano powszechnie, że człowiek działa na mocy myślenia. Nikt nie zapytał, czy myślenie posiada jakąkolwiek moc sprawczą.

17. To, że człowiek myśli, jest oczywiście czymś niepodważalnym. Ale utożsamienie myślenia z poznaniem rzeczywistości jest już poważnym nadużyciem. Myślenie nie jest poznaniem. Myślenie jedynie korzysta z poznania. Dobrze jeśli korzysta z poznania umysłowego i zmysłowego. Jednak nowożytna nauka (wsparta przez filozoficzny empiryzm) stwierdziła, że myślenie korzysta jedynie z poznania zmysłowego. Uznano w ten sposób, że człowiek posiada wiedzę o faktach albo wiedzę czysto pojęciową (idealną). Otóż kategoria faktu miała zastąpić tradycyjne pojęcie filozoficzne substancji. Prawdę mówiąc, obie te kategorie mają charakter konstrukcji pojęciowej i niczego więcej. Obie kategorie były wykorzystywane przy tworzeniu wiedzy naukowej. Wiedza, jaką przedstawił Arystoteles wymagała pojęcia substancji jako rzeczywistego podmiotu, któremu można było przypisywać różne określenia, czyli właściwości i stanowiska. Natomiast wiedza empiryczna, która odrzucała pojęcie substancji, postawiła na opis faktów, jako obserwowalnych wydarzeń w świecie materialnym.

18. Obie te teorie poznania wpłynęły zasadniczo na rozumienie człowieka jako osoby albo bezosobowego zjawiska. Boecjusz, który posłużył się pojęciem substancji, opisał osobę jako jednostkową substancję o rozumnej naturze (individua substantia rationalis naturae).