Osoba ludzka stanowi podmiotowość egzystencjalną (podmiot istnienia). Dzięki temu podmiotowość ta dysponuje realną mocą sprawczą, która odpowiada za powstanie sfery duchowej, czyli władz duszy. Egzystencjalny podmiot osobowy charakteryzują trzy własności transcendentalne -- prawda, dobro i piękno. Właśnie aktywność tych osobowych własności sprawia powstanie władz duchowych -- umysłu, woli i uczuciowości. Co więcej, akty osobowe przepływające do ukształtowanych już władz duszy zaszczepiają w nich odpowiednie zasady działania. Zobaczmy, jak to wygląda w przypadku umysłu.
Nasz umysł powstał i działa dzięki sprawczej mocy osobowej własności prawdy. To właśnie własność prawdy swoją aktywnością wyznaczyła i ukształtowała władzę umysłową. Z tego powodu władza ta przybrała charakter poznawczy, czyli stała się władzą poznawczą, zdolną do zwrócenia się i poznawania realnych rzeczy, które cechuje ich własność prawdy (prawdy ontycznej). Dzięki osobowej aktywności umysł otrzymał również zasadę działania. Zasadą działania umysłu stało się słowo prawdy, które jest w stanie skierować umysł ku prawdzie realnych rzeczy (bytów). Jednocześnie zasada ta (słowo prawdy) jest podstawą międzyludzkiej komunikacji. Dzięki temu ludzie mogą rozmawiać ze sobą o realnych rzeczach, które są niezbędne dla ich życia i trwania w świecie. Właśnie z powodu aktywności (aktów kontemplacji) osobowej prawdy nasze działania umysłowe krążą wokół realności i tego, co realne, a nie uciekają w sferę możliwości.
Można więc przyjąć, że słowo prawdy jako zasada umysłu staje się podstawą uznania przez ten umysł czegoś realnego. Otóż przez uznanie czegoś realnego określamy naszą wiarę (credo). Wiara stanowi bowiem uznanie realności. Sprawnie działający umysł (ratio recta) poznaje więc to, co realne i dalej wyraża akceptację, czyli uznaje realność za słuszną i prawdziwą. Dlatego też nasza wiara w szerokim sensie (credere) jest działaniem umysłowym, a nie afektywnym (aktem uczuciowym) lub wolitywnym (aktem wolnej decyzji). Wszystko to dotyczy ludzkiego umysłu poddanego osobowej aktywności, czyli aktom kontemplacji. Kontemplacja nie jest bowiem działaniem umysłowym. Jest ona aktem osobowej podmiotowości, jest aktem osobowej prawdy z poziomu egzystencjalnego, który dochodzi do naszego umysłu i pobudza go do właściwego działania poznawczego. A więc to kontemplacja (akty kontemplacji) skłania nasz umysł do poznania realności i do wiary w to, co jest realne. Jest to ewidentny wpływ podmiotu osobowego na naszą sferę duchową w zakresie poznawczym.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz