Czym jest wiara?

17. Czym jest wiara? Wiara jest wyposażeniem naszego umysłu. Jest cnotą i mocą intelektualną. Dla sprawnego działania nasz umysł potrzebuje realnej zasady. Taką zasadą jest słowo prawdy, które zdobywamy dzięki kontemplacji. W akcie kontemplacji osobowa prawda uobecnia się w umyśle jako słowo. Słowo prawdy staje się zasadą poznawczą, która pobudza działanie umysłu do poznawania realności. Nasza umysłowa wiara jest uznaniem realności. Dzięki wierze umysł jest w stanie uznać i zaakceptować realność. W ten sposób rodzi się w nim wiara filozoficzna, jak ją nazwał Jaspers.

Jeżeli nasz umysł posiada moc poznawczą w postaci słowa prawdy, to ta moc pozwala mu na wgląd w rzeczywistość i wówczas może poznawać i rozumieć to, co realne. Efektem poznania rozumiejącego jest akceptacja tego, co realne, czyli właśnie uznanie (assensus). Takim uznaniem realności jest wiara (credo). Gdy to uznanie dotyczy realności Boga jako Osoby (czyli realnej i prawdziwej Osoby Boskiej), wtedy mamy do czynienia z wiarą religijną (fides). Wiara religijna różni się od wiary filozoficznej mocą akceptacji, czyli uznania, ponieważ nasze poznanie nie dociera do realności Boga, czyli do Boskiego Istnienia. Ale nasze poznanie nie dociera również do naszego ludzkiego istnienia. Dlatego wszelkie istnienie jako przyczynę realności musimy zaakceptować dzięki wierze. Gdy jednak pragniemy udowodnić istnienie Boga, wtedy trzeba stwierdzić, że tylko rozmyślamy o Bogu, gdyż to właśnie nasze myślenie domaga się na wszystko dowodów, a nie nasza wiara. Wiara po prostu wierzy w istnienie i realność, i nie potrzebuje dowodów. Albo więc jesteśmy człowiekiem wiary, albo człowiekiem myślącym. Z jednej strony nasze myślenie o Bogu nie jest jeszcze wiarą, ale z drugiej strony wiara nie wyklucza myślenia o Bogu. Dlatego ludzie mają nieustannie problemy ze swoją wiarą i ze swoim myśleniem. Często mylimy jedno z drugim, zwłaszcza w odniesieniu do Boga. Jednak do kontaktu z Bogiem potrzebna jest wiara, a nie myślenie, ponieważ myślenie na pewno nie kontaktuje nas z Bogiem, a wiara tak.

Wiara w Boga jest przyczynowana przez aktywność naszej osoby, która przyjęła dar łaski. Przede wszystkim jest wspierana przez akty kontemplacji. Bez aktów kontemplacji nie będzie w nas wiary, a jedynie myślenie o Bogu. Wiara jest obdarzonym pewnością uznaniem Boskiego Istnienia, zaś myślenie o Bogu jest całkowicie dowolne, stąd biorą się różne błędne teorie na temat Boga (czyli herezje).