Czym jest miłość?

18. Czym jest miłość? Trzeba zaznaczyć, że mówimy tutaj o miłości osobowej. Miłość jest cnotą i działaniem naszej woli, gdyż w obu przypadkach posługujemy się tym samym określeniem. Jako cnota jest sprawnością, która pobudza wolę do aktów miłości. Cnota miłości rodzi się w woli pod wpływem oddziaływania osobowych aktów sumienia (tego głębokiego prasumienia). Nasze osobowe dobro zawarte w osobowej podmiotowości istnienia uaktywnia się pod wpływem relacji z Boskim Dobrem. Sprawia wtedy akty sumienia, które są przyjmowane przez wolę, co powoduje zrodzenie w woli realnej zasady działania w postaci czynu dobra, czyli właśnie miłości. Dlatego powiemy, że cnota miłości powstaje bezpośrednio jako efekt działania na wolę aktów sumienia (nazywanego prasumieniem). Taka miłość usprawnia już wolę do podejmowania konkretnych aktów miłości, czyli do afirmacji osobowego dobra. Akt miłości jest bowiem afirmacją napotkanego osobowego dobra, a to znaczy, że możemy miłować tylko osoby, a nie rzeczy. Jeśli ktoś twierdzi i uważa, że kocha swój samochód bardziej niż żonę, to albo kłamie, albo wcale nie zna swojej miłości. Najczęściej za miłość bierzemy jakieś uczucie (przeżycie uczuciowe, które dotyczy życia), lecz jak zobaczymy dalej, przeżycia i pragnienia uczuciowe dotyczą bezpośrednio samego życia, a nie osobowego dobra lub afirmacji osoby. Dlatego należy wyraźnie stwierdzić, że miłość należy się osobie, jak to pokazał K. Wojtyła w formule normy personalistycznej (zob. Miłość i odpowiedzialność).

Osobowa miłość jest bezinteresowna i bezwarunkowa. Ale właśnie osobę należy kochać w ten sposób, gdyż osoba jest doskonałym dobrem stworzonym przez Boga. Natomiast ludzka natura przyjęta przez osobę posiada już swoje niedoskonałości. Jednak miłując osobę drugiego człowieka jesteśmy w stanie zaakceptować lub pominąć te różne niedoskonałości ze względu na godność osoby, ponieważ to osoba i tylko osoba jest godna miłości. Miłość jest więc afirmacją osoby i potwierdzeniem tego w działaniu. Miłość osobowa jest zawsze aktywna, a nie bierna.