22. Nadzieja

22. Nadzieja (spes) jest uczuciem. Należy do władzy uczuciowej. Nadzieja rodzi się z upodobania piękna. Ale nadzieja jako akt i sprawność uczuciowości dotyczy piękna życia, którym możemy się cieszyć i radować. Nadzieja owocuje radosnym przeżyciem życia. Idzie więc w parze z radością życia. Raduje nas teraźniejsze życie, nadzieja zaś wybiega już do przodu w przyszłość. Nadzieja jest oczekiwaniem i przyjęciem przyszłego życia. Ona otwiera nas na przyszłość. Dlatego nadzieja jest przeżyciem pełni życia, a nie tylko chwili obecnej jak radość. Mówimy więc, że nadzieja oczekuje życia wiecznego, ponieważ pragnie ona pełnego i trwałego życia.

Teologowie uważają nadzieję za cnotę wlaną (teologiczną). Nadzieja jest bowiem sprawiana przez osobową aktywność – przez upodobanie piękna. Ta aktywność podobnie jak kontemplacja prawdy i wezwanie dobra (czyli sumienie) jest oparta na bezpośredniej łączności z Bogiem, czyli na działaniu łaski Bożej. Upodobanie piękna jest skutkiem kontaktu z Bogiem w zakresie transcendentalnej własności piękna. Bóg nawiązuje z człowiekiem osobową relację nadziei, która skutkuje objawieniem się piękna w duchowej władzy uczuciowej. Dopiero taka mistyczna łączność z Bogiem powoduje pojawienie się w uczuciowości nadziei. Uczucie nadziei otwiera nas na nowe i przyszłe życie. Nadzieja staje się fascynacją życiem, czyli pożądliwością nastawioną na życie. A ponieważ nadzieja niesie ze sobą moc nadprzyrodzoną, dlatego może oczekiwać życia wiecznego. Nadzieja z radością oczekuje przyszłego życia. Popycha nas w objęcia przyszłości. Nadzieja jest oczekiwaniem i przeżyciem przyszłości. Dlatego nadzieja jest człowiekowi potrzebna do życia. Chroni nas przed lękiem i rozpaczą. Nie pozwala nam się smucić. Ona z radością przyjmuje to, co przynosi przyszłość. Bo nadzieja oczekuje zbawienia.

Podsumujmy. Nadzieja powstaje w ludzkiej uczuciowości. Nadzieja jest uczuciowym przeżyciem dotyczącym piękna przejawiającego się jako życie. Piękno oddziałuje na nasze uczucia. Naturalne piękno wywołuje we władzy uczuciowej uczucie radości. Natomiast osobowe piękno wywołuje w nas uczucie radości i nadziei. Nadzieja jest więc uczuciem, które łączy ludzi na najniższym poziomie duchowym, jakim jest ludzka uczuciowość. Ta uczuciowość jest sprawiana przez własność piękna, a później w działaniu reaguje na to piękno. Osobowe piękno człowieka przejawia się i działa na poziomie duszy. Ale poprzez duszę oddziałuje również na ciało. Na poziomie cielesnym piękno przejawia się jako życie. Życie jest cielesnym obrazem piękna. Życie jest pięknem ciała. Dlatego nasza uczuciowość jest czuła na aktywność życia. Nasze uczucia uczestniczą w przeżyciu aktywności życia, czyli w płodności. Płodność życia jest odczuwana i przeżywana przez nasze uczucia. Przeżywamy więc osobowe piękno jako płodność życia. Właśnie takie przeżycie nazywamy nadzieją. Nadzieja jest przeżyciem płodności życia. Zawsze przeżywamy nadzieję na nowe życie. Dlatego w języku polskim (właściwie staropolskim) określenie „być przy nadziei” oznacza płodność kobiety. Możemy powiedzieć, że kobieta przeżywa szczególną nadzieję na rodzące się w niej życie.