Uczuciowość

Jak więc działa nasza uczuciowość? Uczuciowa władza duszy powstała pod wpływem oddziaływania sprawczej mocy osobowej własności piękna. Własność piękna uaktywnia się w postaci aktów upodobania. Te akty trafiają do uczuciowości i zaszczepiają w niej zasadę przeżycia piękna. Przeżywanie piękna staje się zatem głównym i zasadniczym działaniem uczuciowości. To działanie jest skierowane przede wszystkim do naszego ludzkiego życia, które staje się obrazem i wyrazem osobowego piękna. To oznacza, że własne życie przeżywamy w sposób uczuciowy. Dlatego powstaje w nas radość albo smutek. Radujemy się pełnią życia (czyli zdrowiem), a martwimy się jego utratą. 

Aktywność osobowego piękna prowadzi nas do umocnienia uczuciowości we właściwym przeżywaniu życia. To powoduje powstanie w tej władzy duchowej osobowej cnoty nadziei. Taka nadzieja wywołuje potraktowanie naszego życia jako trwałej doskonałości. Pozwala to nam dobrze przeżywać swoje życie i patrzeć z nadzieją w przyszłość. Taka nadzieja rodzi w uczuciowości prawdziwą radość. Możemy wtedy cieszyć się ze swojego życia i dziękować za ten dar Bogu. 

Jeżeli jednak odrzucimy przeżywanie piękna, to oznacza, że nasza uczuciowość straciła kontakt z osobowymi aktami upodobania i została pozostawiona sama sobie. Wówczas nie mamy innego wyjścia, jak zwrócić się do przeżywania i odczuwania przyjemności lub przykrości, jakie płyną z doznań cielesnych. Uczuciowość zamienia się w zwykłą zmysłowość. Człowiek zaczyna wtedy żyć doznaniami przyjemności i traci poczucie piękna. W tej sytuacji łatwo ulega chwilowym nastrojom, a w końcu zaczyna gonić za wybranymi przyjemnościami, co na ogół kończy się jakimś uzależnieniem. To sprawia, że człowiek popada w różne choroby i nałogi, także psychiczne. Jedynym lekarstwem byłby powrót do aktów upodobania piękna. ale to wymaga zawrócenia całej aktywności duchowej człowieka.