15 stycznia 2020

Słownik Personalistyczny na 2020 rok /8



47. Całkiem nową koncepcję życia duchowego przyniosło ze sobą chrześcijaństwo. Pokazywało ono, że człowiek może uzyskać wsparcie ze strony mocy nadprzyrodzonej, czyli łaski. To Bóg (Bóg Osobowy objawiający się w Trzech Osobach) wspiera człowieka swoją nadprzyrodzoną mocą, czyli łaską (siłą darmo daną). Ale to wymaga bezpośredniego kontaktu z Bogiem i trwaniu w tej łączności dzięki modlitwie i sprawowaniu kultu Bożego (Mszy Świętej).

48. Rozwój religii chrześcijańskiej spowodował również zmianę spojrzenia na życie i działanie człowieka. Odtąd wiodącą rolę uzyskała teologia. Teologia chrześcijańska (a później katolicka) wypracowała nową wizję antropologiczną. Odtąd do antropologii włączono koncepcję osoby. Zaczęto pojmować człowieka jako byt osobowy, chociaż nie do końca zdawano sobie sprawę, czym jest ta ludzka osoba.

49. Pierwszą definicję osoby sformułował Boecjusz, który był jeszcze wyraźnie uwikłany w terminologię Arystotelesowską. Jego definicja brzmiała następująco: osoba jest indywidualną substancją posiadającą rozumną naturę (persona est individua substantia rationalis naturae). Jak się okazało, ta raczej pobieżna definicja zaciążyła przez całe wieki na rozumieniu osoby ludzkiej, ponieważ nikt (lub mało kto) próbował wyjść poza takie rozumienie.

50. Jednak tylko w teologii katolickiej jasno stawiano koncepcję osoby. Podkreślano, że człowiek jest osobą, mimo że pojmowano osobę tylko w odniesieniu do rozumnej natury. Kojarzono więc osobę jedynie z rozumnością człowieka. To było poważnym ograniczeniem, co zaciążyło na rozwoju antropologii filozoficznej i teologicznej.

51. Możemy już przeskoczyć do dzisiejszego rozumienia osoby ludzkiej. Otóż należy osobę pojmować jako podmiotowość istnienia. Pouczają nas o tym dokonania szkoły lubelskiej (KUL).

52. Bóg stwarza bezpośrednio istnienie człowieka, wyposażone w podmiotowość osoby oraz w podmiotowość życia. Są to podmioty sprawcze, które dysponują odpowiednią aktywnością. Aktywność osobowa przyczynuje ludzką duchowość, natomiast aktywność ożywcza (podmiotu życiowego) przyczynuje i kształtuje naszą cielesność. W tym procesie sprawczym udział biorą również przyczyny drugorzędne. Przyczyny te w przypadku powstawania duchowości odpowiadają za jej pierwotne wyposażenie (we władze duchowe), zaś w przypadku cielesności odpowiadają za kształt całej formacji ciała (organów i ich funkcji, przede wszystkim DNA).

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz