Czym jest ludzka mowa?

33. Czym jest ludzka mowa? Dla Greków prawda (aletheia) była otwartością. Można więc wnioskować, że prawda jest otwartością człowieka. Oczywiście chodzi tutaj o prawdę osobową.

Jak to się dzieje, że osobowa prawda otwiera naszą duchowość i zwraca ją ku innym ludziom? Prawda sprawia w nas zdolność poznawczą, czyli umysł. Osobowa prawda zawarta w podmiotowości istnienia stanowi bezpośrednią przyczynę naszego umysłu. Ale to nie wszystko. Sama prawda jako własność transcendentalna istnienia nie może się uobecniać we władzy poznawczej (czyli w możności). Dlatego w akcie kontemplacji oddziałuje na władzę naszego umysłu i sprawia albo rodzi w niej słowo prawy, które stanowi już aktywną moc poznawczą, czyli zasadę poznania umysłowego. Starożytni filozofowie nazywali to inteligencją. To właśnie zrodzone w umyśle słowo prawdy uaktywnia i otwiera na zewnątrz nasz umysł, pozwalając mu wypowiedzenie posiadanego słowa. Dlatego powiadamy, że człowiek mówiąc wypowiada słowo (verbum mentis).

Nasza mowa jest więc związana zarówno z osobową prawdą zawartą w istnieniu człowieka, jak i ze słowem prawdy zawartym już w naszym umyśle, które może być już wypowiedziane przed siebie do kogoś innego. Dzięki temu prawda otwiera nasz umysł, który zyskuje w ten sposób zdolność mowy i rozmowy (czyli dialogu). Stąd już widać, że istotą mowy jest wypowiadanie prawdy i słowa prawdy, a nie kłamstwo i oszustwo. Prawdziwa mowa jest bowiem przekazem słowa prawdy, gdyż tylko taki przekaz łączy ludzi w sposób realny i prawdziwy, tworząc zarazem porozumienie. Mowa kłamliwa jest zaprzeczeniem łączności, ponieważ posługuje się fałszem, który może tylko dzielić ludzi a nie łączyć. Jeśli jednak chcemy się związać i połączyć w kłamstwie, to dążymy jedynie do zmowy lub umowy, które polegają na całkowitym oszustwie, gdyż zamierzamy kierować się fałszem a nie prawdą. Mowa kłamliwa (oparta na stwierdzeniu fałszu) nie jest godna człowieka, gdyż próbuje zniszczyć to, co realne i prawdziwe, potwierdzając tym samym nicość i bezsens.