Mądrość

Mądrość. Mądrość jest zwieńczeniem poznania i działania moralnego. Mądrość w ogóle jest doskonałością życia osobowego człowieka. Mądrość jest doskonałością wszystkich trzech władz duchowych. Jest połączeniem efektów kontemplacji, sumienia i upodobania. Mądrość obejmuje akceptację prawdy, afirmację dobra i fascynację pięknem. Mądrość ogarnia w sobie kontakt z trzema osobowymi własnościami istnienia. Mądrość łączy w sobie uznanie osobowej prawdy, chcenie osobowego dobra i przeżycie osobowego piękna. Dzięki temu mądrość dociera do osobowej godności człowieka i rozpoznaje ją. Godność obejmuje własności osobowe bytu ludzkiego. Dlatego to mądrość i tylko ona rozpoznaje osobową godność człowieka. Mądrość traktuje człowieka jako cel działania moralnego. To mądrość zwraca się do człowieka rozpoznając jego bezwzględną rangę i pozycję. Mądrość decyduje o moralnej postawie człowieka. To właśnie mądrość wyznacza moralne nastawienie człowieka na osobową prawdę, osobowe dobro i osobowe piękno. Mądrość dociera do samej osoby ludzkiej, odkrywa jej rangę i znaczenie dla człowieka i dlatego uznaje ją za coś absolutnego w każdym wymiarze. Tylko mądrość zna jednocześnie najwyższą osobową prawdę, najdoskonalsze osobowe dobro i najwspanialsze osobowe piękno.

Ale mądrość nie jest ludzką wiedzą. Nie jest ani wiedzą pojęciową, ani wiedzą naukową. Nie jest erudycją, czyli znajomością kultury. Mądrość jest efektem doświadczenia osobowej realności człowieka. Mądrość jest ostatecznym efektem doświadczenia wewnętrznego, czyli doświadczenia mowy serca i umysłu. Natomiast sama w sobie mądrość jest całościowym nastawieniem człowieka na afirmację osoby ludzkiej i Osoby Boskiej. Jest takim nastawieniem człowieka, które łączy w sobie wiarę w prawdę, nadzieję na piękno (na piękne życie) i miłość do dobra. Mądrość stanowi pełną otwartość człowieka na ludzką osobę. Mądrość widzi i dostrzega w każdym człowieku to, co osobowe, i skłania nas do służby osobie człowieka (oraz Osobie Boga). Mądrość radykalnie wykracza poza znajomość ludzkiej natury. Mądrość przekracza to, co w człowieku naturalne i każe nam wielbić samą ludzką osobę.