Wykłady o godności (6)

Co pozwala nam zachować godność?

Co pozwala nam zachować godność? Tym, co naprawdę strzeże naszej godności jest moralność i religijność. Jedynie działania moralne pozwalają nam zachować własną godność oraz chronić godność bliskich nam osób. Natomiast religijność pozwala nam powrócić na drogę moralności, jeśli się gdzieś pogubimy.

Dlatego odwoływanie się do praw człowieka lub praw obywatelskich ma niewiele wspólnego z osobową godnością, jeśli nie jest poparte działaniami moralnymi i religijnymi. Tym bardziej, że ustanowienie tych praw jest dziełem ludzkiego umysłu, który kieruje się bardziej myśleniem niż poznaniem. Wystarczy zobaczyć, co dzieje się z tak ochoczo postulowaną wolnością człowieka. Wolność słowa doprowadziła nas do głoszenia dowolnych poglądów, co wprowadza kompletny zamęt poznawczy i nie można dotrzeć do prawdziwej realności, gdyż każdy chce mieć swój własny pogląd. Z kolei wolność sumienia spowodowała całkowitą dowolność postępowania, gdyż każdy człowiek uważa się za pana i władcę swoich działań i inni nie powinni się wtrącać do tego, jak postępuje.

Niestety takie rozumienie wolności spycha człowieka w sferę możliwości. Wolność pojmowana jako możliwość dowolnego działania i postępowania zabija naszą ludzką realność. Źródłem realności jest w człowieku jego osoba, która stanowi podmiotowość istnienia. Dopiero z tej perspektywy poznawczej (a nie pomyślanej) wolność człowieka jawi się jako moc czynienia dobra, a nie możliwość dowolnego działania. Ta moc zawarta jest w osobie i przejawia się właśnie jako moralność (postępowanie moralne) oraz jako religijność (kult religijny). Toteż moralność i religijność stanowią w człowieku wyraz aktywnej realności jego osoby.

Natomiast wolność pojmowana jako możliwość jest tworem i pomysłem naszej świadomości, czyli myślącego umysłu. Świadomość sama w sobie stanowi sferę intencjonalną, czyli taki zbiór lub konglomerat możliwości. Ale na tym zbiorowisku możliwości nie da się zbudować czegoś realnego. Realność musi mieć przyczynę w pełni realną. Dlatego przyczyną realności jest w człowieku stworzony akt istnienia. Osoba stanowi podmiotowość takiego istnienia. To znaczy, że wyznaczają ją i określają własności istnieniowe prawdy, dobra i piękna. Te własności (zwane potocznie transcendentaliami) stanowią aktywne moce realne, które zapewniają nam działania moralne i religijne. Nie ma osobowej godności bez czynów moralnych i religijnych. Żadne rozwijanie przeróżnych możliwości działania nie jest w stanie przywrócić nam ani zachować naszej godności, gdyż godność osobowa człowieka jest podstawą całej naszej realności. Jeśli chcemy budować własną realność, to musimy zadbać o godność, bo tylko godność pozwala nam rozwijać się realnie (realizować) na poziomie naszej ludzkiej natury. Inaczej popadamy w otchłań możliwości. A z możliwości będzie wynikała kolejna możliwość i tak w nieskończoność.