Czym jest kultura?

36. Czym jest kultura? Kultura jest okrasą naszej duchowości. Jest to sposób i możliwość wyrażania własnego kontaktu z rzeczywistością (z osobą i naturą). Kultura umożliwia urozmaicenie naszego działania, zarówno duchowego jak i cielesnego. Kultura tworzy różnorodne sposoby przeprowadzania jakiegoś działania lub czynu.

Kultura opiera się na nieograniczonych możliwościach naszego myślenia. Ludzkie myślenie stwarza bowiem różnorodne możliwości, czyli sposoby działania (jakby przebiegu samego działania). Jednak samo działanie musi mieć swoją realną zasadę. Myślenie nie tworzy niczego realnego. Ono jedynie oplata realność swoją twórczością. Dlatego kultura nie powinna zastępować człowiekowi realności. Ona może tylko urozmaicać nam tę realność.

Człowiek podejmuje więc realne działania, które mogą przybierać różnorodny wyraz i postać. Inaczej mówiąc, kultura powinna być nabudowana na czymś realnym. Jeżeli kultura zaczyna pomijać realność, gdy nasze myślenie zupełnie ją zaneguje, to wtedy kultura popada w nihilizm, gdyż stara się przyozdobić nicość. Nihilistyczna kultura (kultura śmierci, jak ją nazywał JP II) zawsze będzie wymierzona w realność człowieka, czyli w jego osobę i jego życie. Człowiek musi najpierw żyć realnością, żeby do tego dodać otoczkę kulturową (np. artystyczną). Nie można zbudować kultury na samym myśleniu, bo to będzie coś zmyślonego i pozornego (taki kulturowy kicz).

Również kultura osobista musi być nabudowana na realnej działalności, czyli na czynach moralnych i religijnych. Dlatego wielka sztuka zawsze czerpała z tego źródła pięknego życia, nie próbując wymyślać wszystkiego od początku na nowo. Ale kiedy w czasach nowożytnych pojawiła się apoteoza myślenia, wtedy sztuka (ale także nauka) zaczęła wymyślać coś nowego. Wartością estetyczną stała się nowość, a nie wsparcie dla realności. Za coś najważniejszego dla człowieka uznano odkrywczość i wynalazczość, co spowodowało stopniowe odwracanie się od realności w stronę tworzenia świata możliwości. Człowiek zaczął pędzić po ziemi z coraz większą szybkością, zaczął latać w przestworzach, zaczął porozumiewać się na duże odległości, zaczął fotografować i filmować różne wydarzenia, aby dzisiaj już na koniec doprowadzić do zobrazowania swoich marzeń i pomysłów w świecie wirtualnym. Jeżeli cała ta kulturalna działalność nie będzie się żywiła prawdziwą realnością, to wreszcie zginie w nicości nie pozostawiając człowiekowi ani odrobiny doskonałości, a wprost przeciwnie umożliwiając mu osiągnięcie wszelkiej niedoskonałości i nieprawości.